5 maja 2024

Popielec w Katedrze

W liturgii Środy Popielcowej 2 marca br. w bielskiej katedrze przewodniczył ks. biskup Piotr Greger.

Wraz z nim przy ołtarzu modlili się ks. Antoni Młoczek – proboszcz katedry oraz ks. Robert Kasprowski – sekretarz księdza biskupa.

W wygłoszonym słowie Bożym ks. biskup Piotr powiedział:

„Wielki Post daje okazję do zrewidowania swoich postaw, przywiązań, pragnień i motywów działania. Środa Popielcowa otwiera drzwi i zachęca do wejścia w przestrzeń intensywnej refleksji nad samym sobą, własnym modelem myślenia i sposobem zachowania. W ten obszar wysiłku nad sobą trzeba wejść bez ociągania się, natychmiast, od razu, nie czekając na nic, bo oto teraz czas upragniony, oto teraz dzień zbawienia.
Każdy z nas zdaje sobie sprawę, komu, kiedy i co należy ofiarować. Otwórzmy nasze serca na sprawy drugiego człowieka, włączmy się w akcję Kościoła w Polsce, który w minioną niedzielę, ale także dziś, modlitwą i ofiarą materialną wspiera mieszkańców Ukrainy. Nawet najmniejsza ofiara złożona jako jałmużna niech będzie wyrazem jedności z tymi, którzy doświadczają bolesnego czasu wojny i znakiem, że sprawa pokoju nie jest nam obojętna. Wielki post niech będzie czasem, kiedy okażemy się chętnymi i hojnymi jałmużnikami, żyjącymi zawsze z pełnym przekonaniem, że radosnego dawcę miłuje Bóg.”

Środa Popielcowa nazywana jest również Popielcem. To dzień, kiedy w Kościele katolickim rozpoczyna się 40-dniowy okres Wielkiego Postu. Symboliczne posypanie głowy popiołem i powstrzymanie się od niektórych potraw rozpoczynają okres pokuty, przygotowujący do Świąt Wielkiej Nocy. Posypywania głów popiołem na znak pokuty, to obrzęd znany w wielu tradycjach. Wzmianki o nim znajdziemy już w Starym Testamencie – wspominają o nim Księgi Jonasza i Joela, ale stosowany był także w starożytnej Grecji i Egipcie i tradycyjnych obrzędach arabskich. Wszędzie tam był on znakiem żałoby i pokuty. Popiół jest także znakiem oczyszczenia i zmartwychwstania. Przecież Bóg stworzył człowieka z prochu ziemi i odrodził go w Chrystusie do nowego życia.

Zwyczaj posypywania głów popiołem podczas liturgii przyjął się w Kościele w XI w. Jako oficjalny element obrządku został wprowadzony przez papieża Urbana II w 1099 r. Reforma liturgiczna Soboru Trydenckiego uprawomocniła zaś nazwę „Środa Popielcowa” w 1570 r. W Środę Popielcową wierni podczas liturgii pochylają głowę w pokorze, a kapłan symbolicznie posypuje ją popiołem, pochodzącym z palm poświęconych w Niedzielę Palmową poprzedniego roku. Podkreśla w ten sposób związek pomiędzy pokutą wiernych, a męką i śmiercią Chrystusa. Kapłan wypowiada przy tym słowa: „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” lub „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”.