27 kwietnia 2024

Liturgia Wielkiego Piątku

Centralnym wydarzeniem liturgii wielkopiątkowej była adoracja Krzyża.

Wielki Piątek to dzień Krzyża. Po południu we wszystkich świątyniach katolickich odprawiana jest niepowtarzalna wielkopiątkowa Liturgia Męki Pańskiej. Celebrans i asysta wchodzą w ciszy. Przed ołtarzem przez chwilę leżą krzyżem, a po modlitwie wstępnej czytane jest proroctwo o Cierpiącym Słudze Jahwe i fragment Listu do Hebrajczyków. Następnie czyta się lub śpiewa, zwykle z podziałem na role, opis Męki Pańskiej według św. Jana.

Liturgię Męki Pańskiej sprawował ks. biskup Piotr Greger, który w wygłoszonym słowie Bożym do wiernych powiedział:

„Mamy się trzymać krzyża, nie naszego, który jest nam może dawany. Mamy się trzymać krzyża Chrystusa, bo On jest źródłem życiodajnej mocy. Nie wolno nam od krzyża uciekać, nie można nim w żaden sposób manipulować. Nie możemy przyzwalać na to, aby krzyż był traktowany instrumentalnie; dlatego trzeba przyjąć pełne przesłanie krzyża, na którym Jezus nas jednoczy, a nie dzieli. Jego rozwarte ramiona są zaproszeniem do wspólnoty, a nie wezwaniem do dramatu osamotnienia. Nie można mówić o nim bez odniesienia do wydarzenia Kalwarii, bo wtedy staje się pustym znakiem.
Kościół zatem musi trwać u stóp krzyża, jako ludzie wierzący nie mamy lepszego miejsca. Stajemy pod tym znakiem zwycięstwa nie jako obserwatorzy, ale jako uczestnicy Wydarzenia Golgoty, przyjmując z wiarą jego tajemnicę. Siła Kościoła doskonali się w słabości krzyża.
Kościół ma się ukazywać światu jako czerpiący moc jedynie z krzyża Chrystusowego, a nie ze swej siły, potęgi, finansów, imperiów medialnych czy własnych – poniekąd czasem słusznych – przekonujących argumentów. Trzeba nam przyjąć krzyż ze wszystkimi zobowiązaniami. To jest znak potwierdzający, że dla Boga życie człowieka jest bezcenne. Każdy człowiek jest wart życia, dlatego Jezus je oddaje, za człowieka. Dla Boga życie nie ma ceny, życia nie można kupić, ale można je oddać. Jezus to uczynił, życie oddał”.

Centralnym wydarzeniem liturgii wielkopiątkowej była adoracja Krzyża. Zasłonięty fioletowym suknem Krzyż wnosi się przed ołtarz. Celebrans stopniowo odsłania ramiona Krzyża i śpiewa trzykrotnie: „Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło zbawienie świata”, na co wierni odpowiadają: „Pójdźmy z pokłonem”. Po liturgii Krzyż zostaje w widocznym i dostępnym miejscu, tak by każdy wierny mógł go adorować. Jest on aż do Wigilii Paschalnej najważniejszym punktem w kościele. Przyklęka się przed nim, tak, jak normalnie przyklęka się przed Najświętszym Sakramentem. Po adoracji Krzyża z ciemnicy przynosi się Najświętszy Sakrament i wiernym udziela się Komunii.

Ostatnią częścią liturgii Wielkiego Piątku jest procesja do Grobu Pańskiego. Na ołtarzu umieszczonym przy Grobie lub na specjalnym tronie wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji okrytej białym przejrzystym welonem – symbolem całunu, w który owinięto ciało zmarłego Chrystusa. Cały wystrój tej kaplicy ma kierować uwagę na Ciało Pańskie. W wielu kościołach przez całą noc trwa adoracja.