20 kwietnia 2024

Stefan Prochownik in memoriam

Za nami koncert improwizacji organowej, zorganizowany ku pamięci dawnego organisty bielskiego kościoła św. Mikołaja.

W niedzielę 30 lipca w bielskiej katedrze św. Mikołaja odbył się koncert improwizacji organowych, zorganizowany przez Stowarzyszenie Harmonia Aetheria, w skład którego wchodzą młodzi organiści z naszych okolic, którym zależy na propagowaniu muzyki organowej i ważnych osób z nią związaną.

W tym roku mija 16 rocznica śmierci Stefana Prochownika (1935-2006), organisty, nauczyciela i chórmistrza, najpierw w kościele św. Mikołaja, a później w kościele św. Maksymiliana Kolbe w Bielsku-Białej Aleksandrowicach. Niespełna miesiąc temu odbył się pierwszy koncert upamiętniający tę ważną dla bielskiego środowiska postać. Wystąpił wtedy Jerzy Kukla, rodowity bielszczanin, który u Stefana Prochownika zaczynał swoją organową przygodę. Dziś jest szanowanym artystą, koncertującym zarówno w Polsce jak i za granicą. Koncert ten odbył się w kościele bielskich Aleksandrowicach, a zabrzmiały utwory, które Stefan Prochownik 50 lat wcześniej regularnie grywał w kościele św. Mikołaja, a które Jerzy Kukla zapamiętał będąc młodym adeptem organów i podglądając swojego pierwszego nauczyciela.

Stefan Prochownik, jako organista w kościele św. Mikołaja, piastował to stanowisko w latach 1962-1983. Oprócz kompozycji, bardzo często także improwizował. Sztuki tej uczył się jeszcze u swojego poprzednika, Władysława Linderta, równie mocno związanego z tą świątynią, z którym przy pulpicie organowym improwizowali na 4 ręce. Władysław Lindert z kolei umiejętność tę doskonalił u swojego poprzednika, Viktora Czajanka – ucznia Leoša Janačka i Antonina Dvořaka.

Można powiedzieć, że kościół św. Mikołaja miał szczęście do wybitnych muzyków. Koncert, który odbył się 30 lipca br. w katedrze był dowodem na to, że tradycja wykonywania dobrej muzyki w tym miejscu nie ulega zapomnieniu.

Kurs poprowadził Paweł Kuchnicki – organista z Poznania.

Wydarzeniem poprzedzającym koncert były warsztaty dla wszystkich chętnych organistów z całej Polski, którzy przez cały dzień mogli udoskonalać swój warsztat improwizatorski, zarówno w katedrze na 51-głosowych organach Riegera, jak i na 8-głosowym instrumencie tego samego budowniczego w pobliskim kościele św. Trójcy Przenajświętszej. Kurs poprowadził ekspert w tej dziedzinie – Paweł Kuchnicki z Poznania, który wykonał także świetny recital złożony z improwizacji organowych i tym samym pokazał szerokie możliwości katedralnych organów. Publiczność mogła zadecydować o temacie przewodnim kilku utworów, uprzednio zapisując poszczególne propozycje, które następnie poddano losowaniu. Zabrzmiała oczywiście improwizacja na temat pieśni – hymnu ku czci św. Mikołaja „Naszym świętym Gospodarzem”, będąca kompozycją Władysława Linderta. Improwizacje były utrzymane w rożnych stylach, w większości muzyki francuskiej XIX i XX w., w której specjalizuje się wykonawca.

Stowarzyszenie Harmonia Aetheria pragnie serdecznie podziękować wykonawcom dwóch koncertów – Jerzemu Kukli i Pawłowi Kuchnickiemu. Dziękujemy równie serdecznie proboszczom – ks. prałatowi Stanisławowi Wawrzyńczykowi, ks. kanonikowi Antoniemu Młoczkowi i ks. prał. Józefowi Oleszce za wielką życzliwość i przede wszystkim możliwość zorganizowania koncertów i kursów improwizacji w miejscach, z którymi związany był Stefan Prochownik.

Dziękujemy włodarzom naszego miasta za możliwość dofinansowania tego przedsięwzięcia. Na koniec podziękowania dla Tomasza Prochownika, który zaszczycił nas swoją obecnością i po raz kolejny podzielił się z nami wieloma ciekawostkami związanymi ze swoim ojcem Stefanem. Tomasz Prochownik również po ponad 50 latach usiadł do katedralnego instrumentu i wspominał, jak pod okiem ojca uczył się znaczenia harmonii w muzyce i świecie.