29 marca 2024

Odpust na zamku u św. Anny

Lekcja historii bielskiej kaplicy zamkowej i Msza św. złożyły się na obchody ku czci jej patronki.

We wtorek 26 lipca – w liturgiczne wspomnienie św. Anny – w kaplicy pod jej wezwaniem na zamku Sułkowskich w Bielsku-Białej odbyły się uroczystości odpustowe. Zainaugurował je Grzegorz Madej – kierownik Działu Historii Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej, który w swoim wystąpieniu nakreślił historię powstania kaplicy zamkowej. Następnie Mszę św. odprawił ks. Antoni Klemens – wspomagający zespół duszpasterzy bielskiej katedry. W uroczystości uczestniczyli pracownicy Muzeum oraz bielszczanie – przyjaciele książąt Sułkowskich.

Zamkowa kaplica św. Anny została dobudowana do głównej bryły zamku w latach 1853-1855 w miejscu wcześniejszej kaplicy, zniszczonej przez pożar w roku 1836. Projekt kaplicy jest dziełem bielskiego architekta Juliusza Appelta. Budowę rozpoczął książę Ludwik Sułkowski dla upamiętnienia swojej żony Anny baronowej von Dietrich, zmarłej w 1853 r. Kaplica stała się w następnych latach miejscem pochówków właścicieli zamku – książąt Sułkowskich.
Po II wojnie światowej kaplica przechodziła różne koleje losu. Dopiero w 1998 roku prawnym właścicielem obiektu stało się bielskie muzeum funkcjonujące w zamku od zakończenia wojny. Od tego momentu rozpoczęły się długoletnie prace badawcze, konserwatorskie i archeologiczne, mające na celu przywrócenie obiektowi dawnej świetności. W latach 2019–2020 przeprowadzono inwentaryzację i prace porządkowe w kryptach, oraz prace archeologiczne pod poziomem posadzki. Dzięki pozyskanym przez Muzeum środkom finansowym z Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego Województwa Śląskiego w maju 2020 roku ruszyły prace remontowe we wnętrzu kaplicy, które zakończono w lutym 2021 roku.

Ks. Antoni Klemens – fragment homilii o św. Annie:
Nie istnieją żadne potwierdzone wiadomości historyczne o życiu św. Anny, nie znajdziemy ich również w Księgach Pisma Świętego. Ewangelie milczą na ten temat. Informacje dotyczące życia świętej dopełnia jednak bogata literatura apokryficzna, wywodząca się z początków Chrześcijaństwa. Chociaż Apokryfy nie należą do ksiąg natchnionych to w swojej treści, oprócz opisów legendarnych i baśniowych zawierają informacje prawdziwe, przekazywane przez tradycję Kościoła. Najwięcej wiadomości o św. Annie znajdziemy w Protoewangelii Jakuba, powstałej w drugiej połowie II wieku oraz powstałej później Ewangelii Pseudo-Mateusza. Święta Anna matka Matki Boskiej i babcia Pana Jezusa Chrystusa pochodziła z Betlejem, z rodziny kapłańskiej. Jej imię pochodzi z hebrajskiego i oznacza łaskę. Św. Anna otrzymała od swoich rodziców staranne wychowanie, pogłębione przez służbę w świątyni Jerozolimskiej. W wieku 24 lat poślubiła św. Joachima pochodzącego z rodu Dawidowego, wychowanego w zamożnej i znakomitej rodzinie w Nazarecie. Święci Anna i Joachim byli kochającym i bogobojnym małżeństwem. Swoim majątkiem wspomagali zarówno świątynie jak i osoby potrzebujące. Niestety przez długi czas małżeństwa nie zostali obdarzeni potomstwem. Jak podaje literatura apokryficzna, dopiero 40 dniowy post Joachima oraz modlitwy obojga małżonków sprawiły, że po 20 latach oczekiwania urodziła im się córka. Nazwali ją Maria, imię pochodzi od hebrajskiego Miriam i oznacza radość.

Kult św. Anny rozwinął się na Wschodzie ok. IV wieku. Pierwszy klasztor ku czci św. Anny powstał na Zachodzie w 701 roku we Floriac koło Rouen. Tam miały się znajdować relikwie św. Anny, przeniesione ze Wschodu. Obecnie w skarbcu katedry św. Wawrzyńca w Genui pokazują relikwię ręki św. Anny, ale są duże zastrzeżenia co do jej autentyczności.
Imię Anna pochodzi z hebrajskiego hanna, co znaczy „łaska”.
Św. Anna jest patronką Florencji, Innsbrucku i Neapolu, także szczęśliwego małżeństwa i szczęśliwego dzieciństwa, szczęśliwego porodu, matek, wdów, gospodyń domowych, robotnic, pomocnic domowych, górników, tkaczy, tokarzy, stolarzy artystycznych, młynarzy, kramarzy, żeglarzy, krawców, koronkarzy, służących; jest wzywana w modlitwie o deszcz, o poprawę pogody, o znalezienie rzeczy zgubionych.

Fragment pieśni o świętej Annie:
„Ja się jej polecam dnia każdego,
Aby mnie broniła od złego
Ja onej swe nędze opowiadam
I moje potrzeby jej przekładam.
Niech się jak chce ze mną dzieje,
W tobie Święta Anno mam nadzieję!